Żeń-szeń właściwy, zwany również wszechlekiem bądź Panax ginseng to roślina, która cieszy się niesłabnącą popularnością od zalania dziejów. Reliktowa bylina z rodziny araliowatych wywodzi się z Azji, a dokładnie z północnej części Półwyspu Koreańskiego, Japonii, północno-wschodnich Chin oraz wschodniej części Rosji. Niegdyś rosnący dziko żeń-szeń obecnie w wielu krajach jest gatunkiem zagrożonym. W Rosji nieprzerwanie od ponad czterdziestu lat zajmuje kluczowe miejsce w czerwonej księdze 1.
Nazwa rośliny – żeń-szeń – wywodzi się z chińskiego rénshēn (人蔘), co w tłumaczeniu oznacza „człowiek-korzeń”. Bez wątpienia jest to nawiązanie do dość specyficznego wyglądu korzenia, którego liczne pączki oraz drobne korzenne w jasnokremowej odsłonie do złudzenia przypominają małego człowieczka. W Europie dominuje jednak łacińska nazwa zwyczajowa rośliny – ginseng. Jeśli chodzi o Polskie nazewnictwo, żeń-szeń wywodzi się z języka rosyjskiego. Objawem typowego spolszczenia nazwy tejże rośliny jest głoska „ń” zlokalizowana na końcu przedrostka „żeń”, która nie występuje w języku chińskim. Żeń-szeń jest powszechnie znany i wykorzystywany w medycynie od przeszło 4 000 tysięcy lat. Jego wyjątkowe walory lecznice zostały początkowo docenione przez Chińczyków, którzy – ze względu na swoje wierzenia – wykorzystywali korzeń rénshēnwyłącznie w miesiącach zimowych 2.
DZIAŁANIE NA ORGANIZM
Uwaga! Niektóre źródła podają 2, iż żeń-szeń wzmaga cukrzycę. Jako że kwestia ta jest sporna, zaś zdania na ten temat podzielone, z powodu braku fachowej opinii nie zaleca się stosowania tejże rośliny w przypadku chorób insulinozależnych.
Żeń-szeń na układ nerwowy: Ginseng stymuluje receptory mózgowe, wykazując przy tym działanie relaksacyjne oraz uspokajające. Jako iż stymuluje wzrost acetylocholiny, wpływa również na pamięć i koncentrację. Zawarte w nim ginsenozydy działają antyoksydacyjnie, chroniąc komórki nerwowe przed degradacją 5.
Żeń-szeń na układ krwionośny: Ginseng zapobiega powstawaniu miażdżycy, a także obniża stężenie tzn. złego cholesterolu (LDL).
Żeń-szeń w walce z nowotworami: Wspomniane już ginsenozydy wykazują działanie antynowotworowe tj. hamują rozwój komórek rakowych 6.
Żeń-szeń, a regeneracja wątroby: Działające antyoksydacyjnie ginsenozydy chronią komórki wątroby zwane hepatocytami przed negatywnym działaniem wolnych rodników 7.
Żeń-szeń, a potencja: Suplementy diety na potencje z dodatkiem żeń-szenia – zarówno w przypadku kobiet jak i mężczyzn – zwiększają libido. Dodatkowo, ginseng niweluje zaburzenia erekcji. Ginsenozydy stymulują uwalnianie w organizmie mężczyzn tlenek azotu, to zaś przekłada się na szybki rozkurcz naczyń krwionośnych, a w efekcie napływ krwi do prącia 8.
Żeń-szeń, a osteoporoza: Żeń-szeń jest szczególnie wskazany dla pań w okresie pomenopauzalnym. Ginsenozydy stymulują produkcję estrogenów w kościach, co natomiast wzmacnia tkankę kostną. U kobiet po menopauzie produkcja estrogenów przez jajniki gwałtownie spada, stąd płeć piękna jest narażona jest na osteoporozę 5.
Żeń-szeń, a układ odpornościowy: Żeń-szeń wykazuje wpływ immunostymulujący – poprzez bezpośredni wpływ na komórki układu odpornościowego tj. limfocyty oraz makrofagi, stymuluje organizm do walki z wirusami bądź drobnoustrojami 6.
SUPLEMENTACJA
Na rynku znajdziemy zarówno żeń-szeń w postaci preparatów prostych – zawierających wyłącznie wyciąg z korzenia ginseng – jak i kompleksy witaminowo minerałowe z dodatkiem żeń-szenia. W zależności od producenta wyróżniamy różnorodne formy specyfików ze wskazaną rośliną, w tym: kapsułki, tabletki, korzeń żeń-szenia do żucia (żeń-szeń świeży), herbaty (żeń-szeń suszony), napary (wywary), koncentraty do picia, sproszkowany korzeń etc. 9
|
(1) Powyższe zestawienie przedstawia najczęściej wybierane produkty w danej kategorii, w ramach serwisu BioTrendy.pl |
STOSOWANIE
Spożywanie suplementów na bazie żeń-szenia zostało ściśle uwarunkowane przez producenta danego specyfiku. Dostępne na rynku preparaty medyczne stworzone zostały w oparciu o korzeń rośliny. Zasadniczo nie wolno przekraczać dwóch gram suszonego korzenia dziennie bądź sześćset miligramów ekstraktu. Warto zauważyć, że wiele dostępnych na rynku suplementów diety z żeń-szeniem zawiera znacznie większe porcje do spożycia. Ich stosowanie może w mniejszym bądź większym stopniu przełożyć się na występowanie skutków ubocznych 3. Żeń-szeń – mimo że naturalny – tak jak każda substancja lecznicza, może wchodzić w interakcję z innymi medykamentami. W przypadku wybranych preparatów, skutki uboczne mogą być groźne nie tylko dla zdrowia, ale również dla życia 4. Więcej o możliwych działaniach niepożądanych w: Możliwe działania niepożądane. Preparaty z zeń-szeniem – ze względu na jego naturalne pochodzenie – są bezpieczne dla zdrowia i życia nawet w przypadku długotrwałego stosowania. W przypadku suplementów z dodatkiem żeń-szenia, w których omawiana roślina nie stanowi podstawy, istnieje ryzyko, że całość będzie negatywnie oddziaływać na wybrane układy bądź narządy. Mimo, iż ginsengjest powszechnie znany od tysięcy lat, do tej pory nie podjęto się rzeczowych badań tejże rośliny. Z tego powodu nie zaleca się stosowania suplementów z żeń-szeniem przez kobiety w ciąży, matki karmiące, dzieci do lat dwunastu, a także cukrzyków. Jeśli chodzi o tych ostatnich, badania dowiodły, iż żeń-szeń może obniżać poziom cukru we krwi 2.
MOŻLIWE DZIAŁANIA NIEPOŻĄDANE
Żeń-szeń zaliczany jest do tzn. inhibitorów wybranych izoenzymów cytochromu P450 (CYP3A4, CYP2D), co skutkuje potencjalnie groźną dla zdrowia interakcją z wybranymi medykamentami. Ginseng nie powinien być łączony z:
- Lekami przeciwdepresyjnymi – w przypadku niektórych środków farmakologicznych może prowadzić m.in. do: zaburzeń układu sercowo-naczyniowego, wzmożonej potliwości, zespołu serotoninowego, a także priapizmu;
- Lekami przeciwpsychotycznymi, ze szczególnym uwzględnieniem haloperiodolu – może prowadzić do komorowych zaburzeń rytmu serca, potocznie zwanych arytmią;
- Lekami benzodiazepinowymi (nasennymi, przeciwlękowymi) – w połączeniu ze środkami uspokajającymi może prowadzić do: majaczenia, sedacji, psychozy, a nawet halucynacji;
- Inhibitorami pompy protonowej – stosowanie z lekami dedykowanymi w przypadku schorzeń górnego odcinka układu pokarmowego może znacząco zmniejszyć ich skuteczność oraz zwiększyć ryzyko wystąpienia nieprzewidzianych krwawień.
Jeśli chodzi o klasyczne działania niepożądane, a więc skutki uboczne wynikające z zażywania suplementacji na bazie żeń-szenia, w przypadku dostosowania się do zaleceń producenta danego specyfiku, ginseng jest całkowicie bezpieczny dla zdrowia i życia. Przy przekroczeniu zalecanej porcji mogą pojawić się:
- Bezsenność;
- Problemy skórne;
- Rozwolnienie;
- Nerwowość i drażliwość;
- Nadciśnienie tętnicze 2.
|
Powyższe opracowanie przedstawia wiedzę i poglądy jej autorów według stanu na dzień sporządzenia niniejszego opracowania, które zostało przygotowane z zachowaniem należytej rzetelności oraz staranności przy utrzymaniu zasad metodologicznej poprawności, a także obiektywizmu na podstawie ogólnodostępnych informacji, pozyskanych ze źródeł wiarygodnych według serwisu BioTrendy.pl w dniu publikacji opracowania. Serwis BioTrendy.pl nie gwarantuje jednakże ich kompletności oraz dokładności, w szczególności, w przypadku, gdyby informacje na podstawie, których wspierano się przy sporządzaniu powyższego opracowania okazały się niekompletne, niedokładne lub nie w pełni odzwierciedlały stan faktyczny. Serwis BioTrendy.pl nie ponosi odpowiedzialności za decyzje podjęte na podstawie niniejszego opracowania, ani za szkody poniesione w wyniku tych decyzji. Powielanie bądź publikowanie w jakiejkolwiek formie niniejszego opracowania, lub jego części, oraz zwartych w nim informacji, czy wykorzystywanie materiału do własnych opracowań celem publikacji, bez uprzedniej, pisemnej zgody właścicieli serwisu BioTrendy.pl jest zabronione. Powyższe opracowanie stanowi utwór i jest prawnie chronione zgodnie z Ustawą z 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. 1994 nr 24 poz. 83 z późn. zm.). |
Żeń-szeń i jego korzeń to moim zdaniem świetne i zdrowe podejście do rozwiązania problemów z przemęczeniem czy nagłą utrata energii. Od ponad miesiąca biorę go w postaci wygodnych tabletek do łykania. Naprawde daje spore pozytywne rezultaty po niedługim czasie zażywania