Aby mówić o diecie metabolicznej niezbędne jest zdefiniowanie samego pojęcia „metabolizm”. Metabolizm jest to „całokształt procesów, leżących u podstawy i niezbędnych dla zachodzenia różnorodnych zjawisk [np. reakcje chemiczne, przekształcanie związków organicznych, dyfuzja, transport substancji, praca mechaniczna, produkcja energii, synteza związków organicznych, podział komórek, poruszanie się komórek, wydzielanie substancji – dopisek autora] w naszym organizmie, stanowiących o istocie życia na poziomie biotechnologicznym i biofizycznym” 1. Metabolizm to zjawisko, które występuje we wszystkich organizmach żywych – bez wyjątku. Można powiedzieć, że warunkuje on przeżycie, utrzymanie homeostazy wewnętrznej, wzrost, a także rozmnażanie każdej istot żywej. Nieco prostszą definicję metabolizmu zaproponowała dr hab. Joanna Moraczawska z Instytutu Biologii Eksperymentalnej. Wskazała ona, że metabolizm to całokształt przemian biochemicznych oraz towarzyszących im przemian energii, zachodzących w komórkach wszystkich żywych organizmów.
Dieta metaboliczna nie jest wyłącznie zachodnioeuropejskim trendem – to plan żywieniowy w pełni dostosowany do indywidualnego zapotrzebowania oraz typu przemiany materii każdego z nas. Na samym wstępie należy nadmienić, że dieta metaboliczna wymaga od nas wykonania tzn. Metabolic Typing – typu przemiany materii. W tym celu możemy skorzystać z gotowych testów i formularzy dostępnych w sieci bądź udać się do profesjonalisty – dietetyka. W pierwszym przypadku niewątpliwie szybciej dowiemy się jaki typ przemiany materii mamy. Jeżeli jednak skorzystamy z pomocy lekarza, mamy pewność, że wyniki badań będą w pełni wiarygodne. Spotkanie z dietetykiem, oprócz szczegółowej ankiety dotyczącej preferencji żywieniowych danej jednostki, przewiduje również podstawowe badania – szybkość spalania glukozy, ciśnienie krwi, Ph moczu i śliny, w rzadkich przypadkach kompleksowe badania krwi. „Podstawowym założeniem Metabolic Typing jest to, że białka, węglowodany, tłuszcze, witaminy oraz minerały są najlepiej absorbowane przez organizm, gdy krew posiada pH 7.46. Gdy pH jest poniżej tej wartości uznajemy, że krew ma tendencje kwasowe, natomiast powyżej uznajemy za tendencję zasadowości. Im większa jest różnica w kierunku kwasowym lub zasadowym tym mniej ekonomiczne będzie przekształcanie pokarmu w energię. Zredukowana zdolność do zasilania na poziomie komórkowym powoduje lawinowe zachwianie równowagi organizmu wiodąc do wielu problemów zdrowotnych” 2.
PROGRAM DIETY
Wyróżniamy trzy typy przemiany materii 3: | |
---|---|
Typ białkowy (Ektomorficzny): | Osoby charakteryzujące się białkowym typem przemiany materii uwielbiają jeść (często dużo i bez ograniczeń). Mimo np. szczupłego wyglądu są w stanie pochłaniać wręcz niezliczone ilości pożywienia. Dieta metaboliczna w tym przypadku powinna być bogata w białka (co najmniej 45 proc. pokarmu dziennego) i tłuszcze, zaś uboga w węglowodany (nie więcej niż 20 proc. pokarmu dziennego). Osoby o typie białkowym zmuszone są ograniczyć ilość spożywanych posiłków, a także postawić na ich jakość. W czasie diety należy zrezygnować ze słodyczy oraz kolorowych napojów, również gazowanych, fast-foodów, cukru, a także mięsa z grilla. |
Typ węglowodanowy (Endomorficzny): | Osoby charakteryzujące się węglowodanowym typem przemiany stronią od jedzenia. Co ciekawe, wśród tej grupy najczęściej pojawiają się wegetarianie. Dieta metaboliczna w tym przypadku powinna być bogata w węglowodany (co najmniej 65 proc. pokarmu dziennego), zaś uboga w tłuszcze i białka (nie więcej niż 20 proc. pokarmu dziennego). Typ węglowodanowy winien usystematyzować codzienne spożywanie posiłków – jeść zbilansowaną ilość o regularnych porach, nie omijając żadnego z dań. Pomijanie posiłków może skutkować zwolnieniem metabolizmu. |
Typ mieszany (Mezomorficzny): | Osoby charakteryzujące się mieszanym typem posiadają cechy zarówno typu białkowego jak i węglowodanowego. Dieta metaboliczna w tym przypadku powinna zbilansowana: węglowodany (ok 50 proc. pokarmu dziennego), tłuszcze (ok 10 proc. pokarmu dziennego), białka (ok 40 proc. pokarmu dziennego). Osoby z mieszanym typem metabolizmu mogą mieć zarówno napady głodu, wymuszające na nich spożycie dużej ilości jedzenia jak i takie dnie, w których nie jedzą nic. Niezwykle ważne jest w tym wypadku ograniczenie ilości spożywanego cukru. |
Podstawowe zasady diety metabolicznej: | |
---|---|
Typ białkowy (Ektomorficzny): |
|
Typ węglowodanowy (Endomorficzny): |
|
Typ mieszany (Mezomorficzny): |
|
(1) Powyższe zestawienie przedstawia najczęściej wybierane produkty w danej kategorii, w ramach serwisu BioTrendy.pl |
JADŁOSPIS PODCZAS DIETY
GRUPA PRODUKTÓW | PRODUKTY |
Mięso | Wołowina, bekon, wątróbka, baranina, ciemne mięso z kurczaka i indyka, królik |
Owoce morza | Małże, ryby (łosoś, śledź, makrela, sardynki), krewetki, kraby |
Produkty mleczne | Mleko (pełnotłuste), sery żółte, jogurty, serek wiejski, śmietana |
Jajka | Kurze |
Inne | Hummus, komosa, tofu, orzechy, nasiona |
Warzywa | Szpinak, kalafior, młoda kapusta, szparagi, marchewka, seler |
Owoce | Jabłka, gruszki, banany |
Tłuszcze | Masło, śmietana, oliwa z oliwek, olej (lniany, kokosowy, migdałowy, z orzecha ziemnego) |
Nasiona | Lnu, słonecznika, sezamu, pestki dyni |
GRUPA PRODUKTÓW | PRODUKTY |
Mięso | Pierś z kurczaka i indyka, wieprzowina, szybka drobiowa |
Owoce morza | Ryby (dorsz, okoń, pstrąg, halibut) |
Produkty mleczne | Odtłuszczony serek wiejski, ser, mleko, jogurt |
Jajka | Kurze |
Inne | Hummus, fasola, ciecierzyca, soczewica |
Warzywa | Wszystkie rodzaje, z ograniczeniem strączkowych (fasoli, grochu, soczewicy) |
Owoce | Wszystkie rodzaje |
Tłuszcze | Niesolone masło, oliwa z oliwek, tran, olej kokosowy i lniany |
Nasiona | Orzechy i nasiona wyłącznie okazjonalnie |
Zboża | Kasza gryczana, owies, ryż, żyto, pszenica |
Proporcje w diecie: | |||
TYP BIAŁKOWY | TYP WĘGLOWODANOWY | TYP MIESZANY | |
---|---|---|---|
BIAŁKA | 45% | 20% | 40% |
TŁUSZCZE | 35% | 10% | 10% |
WĘGLOWODANY | 20% | 70% | 50% |
PRZECIWWSKAZANIA
Zasadniczo dieta metaboliczna sprawdzi się w przypadku każdego, niezależnie od wieku. Dieta ta jest w pełni dopasowana do indywidualnych preferencji każdego z nas, a co za tym idzie, uwzględnia wszystkie dolegliwości oraz choroby. Chociaż przez pierwsze kilka dni jej stosowania możemy czuć się „nieswojo”, nasz organizm bardzo szybko przyzwyczaja się do nowego planu żywieniowego.
MOŻLIWE DZIAŁANIA NIEPOŻĄDANE
Jako że dieta jest dostosowana do indywidualnych predyspozycji każdego z nas, nie generuje ona żadnych niepożądanych skutków. Przez pierwsze kilka dni diety możemy czuć się nieswojo, jednakże w momencie, gdy nasz organizm przyzwyczai się do nowego planu żywieniowego, zauważymy wyraźną poprawę stanu zdrowia.
BIBLIOGRAFIA:
1. Korzeniewski B., Metabolizm, EREM-FOSZE, 1995;
2. S. Diduszko, Dieta metaboliczna, Nowa era w dietetyce, Opracowane na podstawie: William Wolcott and Trish Fahey, The Metabolic Typing Diet, Broadway Books, 2002; oraz Harold Kristal and James Haig, The Nutrition Solution A Guide to Your Metabolic Type, North Atlantic Books, 2006;
3. Frederic Delavier, Modelowanie sylwetki Atlas ćwiczeń dla kobiet, PZWL, Warszawa 2008;
4. M. Atkinson, Biblia umysłu i ciała, Head Republic, Gdańsk 2012.
Powyższe opracowanie przedstawia wiedzę i poglądy jej autorów według stanu na dzień sporządzenia niniejszego opracowania, które zostało przygotowane z zachowaniem należytej rzetelności oraz staranności przy utrzymaniu zasad metodologicznej poprawności, a także obiektywizmu na podstawie ogólnodostępnych informacji, pozyskanych ze źródeł wiarygodnych według serwisu BioTrendy.pl w dniu publikacji opracowania. Serwis BioTrendy.pl nie gwarantuje jednakże ich kompletności oraz dokładności, w szczególności, w przypadku, gdyby informacje na podstawie, których wspierano się przy sporządzaniu powyższego opracowania okazały się niekompletne, niedokładne lub nie w pełni odzwierciedlały stan faktyczny. Serwis BioTrendy.pl nie ponosi odpowiedzialności za decyzje podjęte na podstawie niniejszego opracowania, ani za szkody poniesione w wyniku tych decyzji. Ponadto serwis BioTrendy.pl nie stanowi oraz nie zastępuje porady lekarskiej, a także nie prowadzi działalności leczniczej polegającej na udzielaniu świadczeń zdrowotnych w rozumieniu art. 3 ust 1 ustawy o działalności leczniczej. Powielanie bądź publikowanie w jakiejkolwiek formie niniejszego opracowania, lub jego części, oraz zwartych w nim informacji, czy wykorzystywanie materiału do własnych opracowań celem publikacji, bez uprzedniej, pisemnej zgody właścicieli serwisu BioTrendy.pl jest zabronione. Powyższe opracowanie stanowi utwór i jest prawnie chronione zgodnie z Ustawą z 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. 1994 nr 24 poz. 83 z późn. zm.).