Istnieje wiele sposobów radzenia sobie ze stresem – jednym z nich jest dieta. Dieta antystresowa opiera się na zdrowych, zbilansowanych produktach. Jej ogólny sens nie sprowadza się do jedzenia określonej liczby kalorii, zaś do zmiany trybu życia. Antystresowy plan żywieniowy winien być bogaty w odpowiednie minerały, makro- i mikroskładniki oraz witaminy. Bez większych przeszkód mogą go stosować wszyscy – niezależnie od wieku czy płci (nawet dzieci). Dieta antystresowa wpływa korzystnie na działanie układu nerwowego. Regularnie stosowana niweluje napięcie psychiczne, zwiększa odporność na stres, wyraźnie poprawia samopoczucie, a także sprzyja psychicznemu relaksowi. Zasadniczo dieta ta opiera się na wysokojakościowych produktach, bogatych w nienasycone kwasy tłuszczowe, żelazo oraz witaminy. Nic nie stoi na przeszkodzie, aby w momencie jej stosowania, zmienić dotychczasowe nawyki żywieniowe – na zdrowsze i lepsze dla naszego organizmu.
Aby wiedzieć, jak działa dieta antystresowa oraz w którym momencie naszego życia sprawdzi się najlepiej, winniśmy zdefiniować samo pojęcie stres. „Jest to stan organizmu wywołany przez pobudzenie go nieobojętnymi bodźcami (stresorami); bodźcem takim może być zarówno zaatakowanie organizmu przez bakterie, jak i silne przeżycie psychiczne. H. Selye definiuje stres jako ogólną reakcję organizmu na jakiekolwiek stawiane mu żądanie, jest to więc stan, w jakim znajduje się organizm, a nie czynnik, który ten stan wywołuje. W pierwszej fazie stresu zwykle występuje reakcja obronna, polegająca na mobilizacji sił organizmu, w dalszej fazie lub przy silnym stresie w organizmie pojawiają się zaburzenia; powtarzanie się stresu może powodować ciężkie stany chorobowe” 1. Stres jest niezwykle ciekawym zjawiskiem, występującym zarówno w formie bodźca, przyczyny, reakcji, skutku, jak i współzależności pomiędzy wymaganiami stawianymi danemu człowiekowi, a stopniem możliwości ich realizacji. Poziom stresu zależny jest od wielu czynników (stresorów). Stresorami, które w największym stopniu wpływają na nasze życie są: śmierć bliskiej nam osoby, rozwód bądź separacja, kara pozbawienia wolności, choroba, utrata pracy, ciąża, problemy w pracy etc. Długotrwały stres prowadzi do wielu chorób psychosomatycznych, w tym chorób serca, cukrzycy, wrzodów żołądka, problemów układu trawiennego, a także zaburzeń funkcjonowania układu immunologicznego. O silnym, a zarazem długotrwałym stresie świadczy szereg objawów fizycznych 2:
- Bezsenność;
- Chroniczne zmęczenie;
- Bóle i zawroty głowy;
- Problemy trawienne, w tym biegunka oraz obstrukcja;
- Bóle w klatce piersiowej;
- Bóle karku, a także pleców;
- Napady lęku;
- Alergie;
- Choroby skóry;
- Reumatoidalne zapalenie stawów;
- Astma.
Jeśli chodzi o psychiczne skutki stresu, wato wymienić depresję, napięcie prowadzące do licznych kłótni i sprzeczek, poczucie słabości 3.
PROGRAM DIETY
To, co warto zaznaczyć na samym początku to to, że dieta antystresowa nie uwzględnia określonej ilości kalorii. W przypadku planu żywieniowego redukującego stres najważniejszą kwestią jest odpowiedni dobór produktów. Kluczowe założenia diety antystresowej 4:
- Będąc na diecie antystresowej spożywamy pięć posiłków dziennie: śniadanie, drugie śniadanie, obiad, podwieczorek oraz kolację.
- Posiłki winne być sporządzone z wysokojakościowych produktów bogatych w białka, węglowodany i tłuszcze nienasycone.
- W ciągu dnia powinniśmy spożywać dużo owoców oraz warzyw, najlepiej sezonowych, ze szczególnym uwzględnieniem: jabłek, truskawek, grejpfrutów, bananów, papryki, ogórka, selera, cykorii, cebuli oraz kapusty.
- Codziennie należy spożywać co najmniej 2 litry wody mineralnej – niegazowanej, a także pić świeże soki i herbaty ziołowe (np. melisę).
- Posiłki winne być doprawione odpowiednimi przyprawami charakteryzującymi się właściwościami uspokajającymi: gałką muszkatołową, melisą, bazylią, tymiankiem oraz majerankiem.
- W naszej diecie nie może zabraknąć płatków owsianych, orzechów, kakao bądź gorzkiej czekolady oraz kiełków zbóż.
- Z naszych posiłków muszą koniecznie zniknąć fast-foody, wieprzowina, napoje energetyzujące, alkohol, kawa, tłusty nabiał, a także pozostałe słodycze.
- Dietę można wzbogacić o dodatkowe suplementy diety – uspokajające, poprawiające pamięć i koncentrację np. z żeń-szeniem.
Uwaga! Dieta antystresowa jest oparta na produktach zawierających składniki działające uspokajająco. Przede wszystkim witaminy: B6, C oraz A, minerały: magnez, potas, cynk oraz antyoksydanty.
(1) Powyższe zestawienie przedstawia najczęściej wybierane produkty w danej kategorii, w ramach serwisu BioTrendy.pl |
JADŁOSPIS PODCZAS DIETY
PRODUKT | ILOŚĆ W MIARACH DOMOWYCH | ILOŚĆ W GRAMACH LUB MILILITRACH | WARTOŚĆ ENERGETYCZNA POSIŁKU (KCAL) |
---|---|---|---|
PIERWSZE ŚNIADANIE | 364 kcal | ||
Pieczywo pełnoziarniste żytnie | 2 kromki | 50 g | 117 kcal |
Dżem niskosłodzony truskawkowy | – | 30 ml | 42 kcal |
Świeży sok pomarańczowy | Szklanka | 250 ml | 106 kcal |
Banan | 1 szt. | 100 g | 99 kcal |
DRUGIE ŚNIADANIE | 201 kcal | ||
Sok z grejpfruta | Szklanka | 250 ml | 99 kcal |
Suszone owoce goi | Garść | 25 g | 102 kcal |
OBIAD | 444 kcal | ||
Halibut | Filet | 150 g | 145 kcal |
Ryż brązowy | Garść | 80 g | 255 kcal |
Szparagi | – | 300 g | 44 kcal |
PODWIECZOREK | 226 kcal | ||
Müsli ze śliwkami z jogurtem naturalnym 0% | – | 150 g | 226 kcal |
KOLACJA | 217 kcal | ||
Chleb razowy | 2 Kromki | 50 g | 92 kcal |
Tuńczyk rozdrobniony | Puszka | 150 g | 122 kcal |
Herbata ziołowa niesłodzona | Filiżanka | 150 ml | 3 kcal |
ŁĄCZNIE | 1452 kcal |
Przy diecie antystresowej kluczowe znaczenie mają węglowodany, które to pomagają utrzymywać odpowiedni poziom cukru we krwi. Te znajdziemy przede wszystkim w owocach, produktach pełnoziarnistych, orzechach, fasoli, a także soczewicy.
Ważne zasady diety antystresowej 5:
- Przy diecie antystresowej należy spożywać produkty w jak najmniejszym stopniu przetworzone: brązowy ryż (zamiast białego), makaron, płatki owsiane (zamiast kukurydzianych), rośliny strączkowe (ciecierzycę, groch, soczewicę), a także świeże owoce i warzywa.
- Codziennie należy spożywać pięć porcji warzyw świeżych oraz trzy bądź więcej porcji owoców – również świeżych.
- Dieta antystresowa nie przewiduje stosowania cukru. Płatki owsiane bądź müsli należy słodzić owocami.
- Dieta antystresowa musi zawierać produkty bogate w witaminę B, magnez i kwasy omega-3 – głównie ziarna np. siemię lniane (idealne do müsli).
- W czasie diety antystresowej nie można spożywać używek: kawy, tradycyjnej herbaty, napojów gazowanych, papierosów, alkoholu, a także soli.
- Przez cały okres trwania diety należy unikać jedzenia wysoko przetworzonego, w tym fast-foodów.
Źródła najważniejszych pierwiastków, niezbędnych przy diecie antystresowej:
PIERWIASTEK | ŹRÓDŁO |
---|---|
Cynk | Owoce morza, chude mięso, drób, ryby, chleb pełnoziarnisty, orzechy, zboże, kasze |
Krzem | Mleko, zboża, kapusta (niezależnie od rodzaju), pokrzywa (np. w formie herbaty) |
Magnez | Kakao, soczewica, kasza, orzechy, jabłka, czekolada, banany, pomidory, ogórki, mięso (wołowe, wieprzowe, drobiowe) |
Wapń | Groch, kapusta, szpinak, soczewica, sok pomarańczowy, mleko, łosoś, makrela, czekolada |
Miedź | Nasiona, orzechy, pomidory, ziemniaki, produkty pełnoziarniste, ryż brązowy |
Fosfor | Orzechy, nasiona, warzywa strączkowe, tuńczyk |
Potas | Banany, buraki, kapusta, chudy jogurt, sok pomidorowy i pomarańczowy, sałata, łosoś, makrela, śledź, ziemniaki |
Sód | Sałata, seler, chleb |
Żelazo | Chleb pełnoziarnisty, groch, fasola, orzechy |
Selen | Czosnek, jaja, ryż brązowy, szparagi |
Chrom | Grejpfruty, orzechy, produkty pełnoziarniste, ryż brązowy, szparagi |
Molibden | Orzechy, produkty pełnoziarniste, ryż brązowy, szpinak, drożdże |
Mangan | Groch, kukurydza, oliwki, ryż, ziemniaki, szpinak |
Nikiel | Orzechy, warzywa strączkowe, czekolada, ryby morskie |
Kobalt | Mleko |
Fluor | Kapusta, dorsz, sardynki, łosoś |
PRZECIWWSKAZANIA
Nie istnieją żadne przeciwskazania do stosowania diety antystresowej.
MOŻLIWE DZIAŁANIA NIEPOŻĄDANE
Dieta antystresowa jest w pełni bezpieczna dla organizmu, a co za tym idzie, nie wiąże się z żadnymi skutkami ubocznymi.
BIBLIOGRAFIA:
1. Okoń W., Nowy słownik pedagogiczny, Wydawnictwo Akademickie Żak, Warszawa 2001;
2. Skynner Robin, Cleese John, Żyć w rodzinie i przetrwać, Czarna Owca, Warszawa 2012;
3. Lazarus R. S., Paradygmat stresu i radzenia sobie, Nowiny Psychologiczne, 3-4, 2-39, 1986;
4. http://dieta.edu.pl [dostęp 15.04.2017];
5. http://www.cudownezdrowie.pl/diety-a-zdrowie/dieta-antystresowa/ [dostęp 15.04.2017].
Powyższe opracowanie przedstawia wiedzę i poglądy jej autorów według stanu na dzień sporządzenia niniejszego opracowania, które zostało przygotowane z zachowaniem należytej rzetelności oraz staranności przy utrzymaniu zasad metodologicznej poprawności, a także obiektywizmu na podstawie ogólnodostępnych informacji, pozyskanych ze źródeł wiarygodnych według serwisu BioTrendy.pl w dniu publikacji opracowania. Serwis BioTrendy.pl nie gwarantuje jednakże ich kompletności oraz dokładności, w szczególności, w przypadku, gdyby informacje na podstawie, których wspierano się przy sporządzaniu powyższego opracowania okazały się niekompletne, niedokładne lub nie w pełni odzwierciedlały stan faktyczny. Serwis BioTrendy.pl nie ponosi odpowiedzialności za decyzje podjęte na podstawie niniejszego opracowania, ani za szkody poniesione w wyniku tych decyzji. Ponadto serwis BioTrendy.pl nie stanowi oraz nie zastępuje porady lekarskiej, a także nie prowadzi działalności leczniczej polegającej na udzielaniu świadczeń zdrowotnych w rozumieniu art. 3 ust 1 ustawy o działalności leczniczej. Powielanie bądź publikowanie w jakiejkolwiek formie niniejszego opracowania, lub jego części, oraz zwartych w nim informacji, czy wykorzystywanie materiału do własnych opracowań celem publikacji, bez uprzedniej, pisemnej zgody właścicieli serwisu BioTrendy.pl jest zabronione. Powyższe opracowanie stanowi utwór i jest prawnie chronione zgodnie z Ustawą z 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. 1994 nr 24 poz. 83 z późn. zm.).